Hoe houd je kruidenrijk grasland in stand?

Tips voor goed beheer van kruidenrijk gras

Kruidenrijk grasland staat in de belangstelling. Is het niet vanwege het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), dan wel voor een betere nutriëntenbenutting of een verbeterde diergezondheid. In de praktijk is het echter lastig om kruidenrijk grasland kruidenrijk te houden.

Tussen kruidenrijke mengsels zit veel verschil. Welk mengsel het meest geschikt is voor een bedrijf, hangt grotendeels af van de streek en de perceelseigenschappen. Dit werd ook besproken tijdens een demobijeenkomst van de stichting Bloeiend Boerenland en Healthy Soil in Tijnje eind augustus. “Als je een mengsel gebruikt met soorten die van nature al in de omgeving voorkomen, is de kans groter dat deze soorten ook na enkele jaren nog aanwezig zijn in je grasland”, vertelde Jurjen Kieft van MediGran, toeleverancier van inheemse plantenzaden. “Een plant als chicorei zie je bijvoorbeeld vooral in het rivierendistrict. Die overleeft daar omdat er relatief veel kalk in de grond zit. Heb je een te lage pH, dan verdwijnt deze plant, net als karwij en venkel. Wondklaver is weer sterk gebonden aan voedselarme zandgrond. Kruiden als duizendblad en peen zijn minder kieskeurig en overleven op meer plekken.”

Basis moet goed zijn

Voor een gezonde kruidenrijke grasmat moet de bodem in optimale conditie zijn, zodat kruiden diep kunnen wortelen over het gehele perceel. Dit begint met een juiste verhouding tussen lucht en water, wat weer alles te maken heeft met de calcium/magnesium-verhouding in de bodem. Om de bodemsituatie van het perceel in Tijnje, waar de demo-middag werd gehouden, in kaart te brengen, maakte loonwerker Maurice Zandvliet gebruik van een bodemscanner. Op basis hiervan werd een variatiekaart gemaakt door middel van geleidbaarheidsmeting (EC), waarop het perceel is ingedeeld in verschillende zones. Van elke zone, met een andere EC-waarde, werd vervolgens een bodemmonster genomen en geanalyseerd volgens de Kinsey-Albrecht-methode. Op basis hiervan kreeg elke gescande zone zijn werkelijke waarde en werd een advies opgesteld voor een plaats-specifieke calcium- en magnesiumgift. Deze twee elementen hebben namelijk een grote invloed op de water/lucht-verhouding in de bodem. Daarnaast werd een advies gegeven voor de gift van overige macro- en spoorelementen. Door deze adviezen te vertalen naar taak- of strooikaarten, kan er per perceel plaats-specifiek aan een optimale bodemvruchtbaarheid worden gewerkt. Wie goed kijkt, kan de verschillende zones herkennen aan de kruiden in het land.

“Het stikstoffabriekje in de bodem moet op gang komen. Dit betekent dat de lucht/water-verhouding optimaal moet zijn, wat in de praktijk neerkomt op een goede verhouding tussen calcium en magnesium. Als je dit plaats-specifiek kunt bijsturen, kan de bodem beter presteren. Wanneer de bodem gemiddeld goed is, verlies je soorten. Is de bodem over alle variaties binnen een perceel goed, dan heb je kans dat je ze behoudt. Je verbetert dus niet direct het gewas, maar wel de (bodem)omstandigheden”, legt Zandvliet uit.

Wanneer zaaien?

Het najaar is het beste moment om kruidenrijk grasland in te zaaien. De bodemtemperatuur is nog hoog en de onkruiddruk laag. Er is minder risico op bodemverdichting en de kruiden vormen een rozet, waardoor de bodem snel wordt bedekt. Bij gunstige omstandigheden kan kruidenrijk grasland ook nog na de maïs worden gezaaid. Houd er dan wel rekening mee dat de kruiden een achterstand hebben.

Maaien beter dan weiden

Om kruidenrijk grasland in stand te houden, is maaien beter dan weiden. Weidegang zorgt voor een snellere achteruitgang van de kruiden dan maaien. Ganzen zijn overigens ook funest voor de stand van kruiden. Het advies is om kruidenrijk grasland drie keer per jaar te maaien. Bij beheersgrasland is dit in de praktijk vaak niet mogelijk. Bij het maaien is het belangrijk dat de stengels niet te hard worden, omdat dit de verteerbaarheid vermindert. Kruiden laten bloeien om uit te zaaien heeft wisselend succes, maar gaat zeker ten koste van de voederwaarde. Sommige veehouders laten kruiden in de perceelsranden bloeien en uitzaaien. Het effect hiervan is nog onbekend.

Ook starten met kruidenrijk grasland? Bekijk hier ons volledige aanbod!